شقاق مقعد یا آنال فیشر یک بیماری نشیمنگاهی بسیار دردناک می باشد که به دلیل زخم سطحی یا پارگی در ناحیه پوشش سلولی مقعد به وجود می آید. شقاق به شکل یک خط طولی است که در نیمه تحتانی کانال مقعد در ناحیه زیر خط دندانه‌ای به وجود می آید و بدلیل آنکه این ناحیه حسگرهای بسیار زیادی دارد، یک شرایط بسیار دردناک را برای فرد بیمار ایجاد می‌کند.
چه عواملی باعث ایجاد شقاق مقعدی می گردد؟
بیماری نشیمنگاهی شقاق چه علائمی دارد؟
درد شدید و خون‌ریزی از مقعد در حین اجابت مزاج،. خون اغلب به شکل رگه‌ای بر روی مدفوع مشاهده می‌شود.بعضی اوقات به قدری درد شدید است که فرد قادر به اجازه معاینه به پزشک نیست. در این موارد و نیز در مواردی که احتمال آبسه پری آنال وجود دارد، بهتر است فردتحت بیهوشی معاینه شود. شقاق حاد به صورت یک خط طولی است، حال آن که شقاق مزمن یک زخم بزرگ تر است که لبه‌های برجسته‌ای دارد و فیبرهای سفید عضله اسفنکتر داخلی مقعد در کف آن دیده می شود. معمولا در سمت بیرونی این زخم، یک منگوله پوستی(Skin tag) و در سمت درونی آن یک پاپیلای مقعدی هیپرتروفیه(sentinel pile) یا زائده نگهبان مشاهده می‌شود.
شقاق مقعدی با چه روش هایی قابل درمان است؟
جهت درمان باید سیکل درد، اسپاسم و ایسکمی تمام شود.نخستین گام درمانی تجویز ملین‌هایی است که مدفوع را حجیم و شل می‌کنند و همراه با آن نشستن در لگن آبگرم نیز راه کار خوبی است. در این مرحله تجویز پماد آنتی هموروئید (دربردارنده مواد بیحس‌کننده، کورتون و مواد نرم‌کننده می‌باشد) یا ژل لیدوکائین می‌تواندتسکین دهنده و درمانگر باشد.معمولا در خصوص شقاق حاد با چنین درمانی رو به بهبودی می رود. در صورتی‌که با این روش بیمار جوابی نگرفت، یا شقاق از نوع مزمن بود، می‌توان از داروهای دیگری مصرف کرد.
نیتروگلیسیرین
با همان مکانیسمی که عضلات صاف عروق کرونر را شل می‌کند می‌تواند عضله
اسفنکتر داخلی را هم شل کرده و از اسپاسم بیرون بیاید. پماد %۰٫۲ (دو دهم
درصد) آن برای درمان شقاق مورد مصرف قرار می گیرد و براین باورند یک اسفنکتروتومی
شیمیایی موقت به وجود می آورد ضمن آنکه خونرسانی آنودرم را نیز افزایش
می‌دهد. از عوارض آن پیدایش سر درد است و بهتر است در حالت خوابیده استعمال
شود. در ایران در بعضی مواقع به اشتباه به بیمار پماد%۲ (دو درصد) داده می‌شود که
سردرد بسیار شدیدی را برای بیمار به همراه دارد. پماد ایزوسورباید یا دیلتیازم موضعی و
خوراکی نیز می‌توانند با عملکرد مشابه به بهبود شقاق کمک نمایند و سر درد هم
ایجاد نمی‌کنند. درمان دارویی شقاق مزمن در حدود ۶۰٪ موارد تاثیر گذار است.
تزریق
موضعی سم بوتولینیوم (بوتاکس) نیز با فلج موقت عضلات اسفنکتر داخلی، یک
نوع اسفنکتروتومی شیمیایی موقتبه وجود می آورد که می‌تواند سبب بهبودی شقاق
شود. اما در طولانی مدت تا ۴۱٪ احتمال عود وجود دارد.
در خصوس نقش
لیزر در درمان می‌توان کاملا گفت هیچ فرقی در نوع درمان ندارد و تنها یکی
ساده تر و دیگری پیچیده تراست . در صورت عدم پاسخ به درمان داروئی،
بهترین درمان، جراحی می باشد، ضمن آنکه به دست یک جراح متبحر انجام شود.
درمان
شقاق با چاقو و لیزر با آنکه در درمان با چاقو احتیاجی به بستری شدن در
بیمارستان، بیهوشی و به کارگیری از تامپون برای جلوگیری از خون ریزی بوده و
همچنین یک الی دو هفته استراحت در منزل برای تحمل درد نیاز می‌باشد . این
در حالی است که در درمان با لیزراحتیاجی به این کارها نبوده و با بی حسی که
درزمان عمل صورت می گیرد روز بعد بیمار احساس درد نداشته و از آن روز به
بعد هم درد خیلی کم خواهد شد که آن هم با مصرف داروهای مسکن ،
آنتی بیوتیک و پماد مداوا می‌شود. درمان هم به صورت درمان قطعی می‌باشد ،
در 95% موارد در روش جراحی چه با لیزر چه با چاقو درمانبیماری را ریشه کن می کند. این فکر و
ذهنیت اشتباه که خیلی‌ها می گویند که چندین بار انجام دادیم ولی بهبودی اصل نشده کاملاً اشتباه است اگر این کار را یک فرد تجربه دار و کسی که بارها این کار
را انجام داده باشد انجام دهند درمان کافی و بیماری بدون برگشت خواهد بود.
منبع: ویکی پدیا